Tanóg Asin Tono

SINASABING BIKOLANO AN ENOT na may kaoragán sa pipe organ sa Asya asin nagngangaran siyang Alonso de Camarines. Sa mga huring dekada subuot kan ika-16 siglo, linilibot na ni Alonso an Pilipinas asin mga pagtaraid na nasyon na may mga Kristiyanong komunidad para saná magpakaray kan mga pipe organs na ininstilar kan mga prayleng misyonero. Dai pang kalinawan an mga detalyeng kapot ko dapit ki Alonso, alagad kun ini man naggad totoo, dakulang orgulyo ini kan mga Bikolano.

Siring man, minaabot an horop-horop na kun igwang mga tawong siring ki Alonso, na agit-agitan sa lado kan musika, tadaw ta haros gadan an kontemporanyong musikang Bikolnon? Natada na saná satuya an pamilyar na tempong habanera, na kasabay sa pag-apresyar ko digdi iyo an paghidaw kun igwa pa man daw ibang pormang puwedeng paglapatan o ilapat sa satong musika.

Kan Biyernes, Hulyo 30, sa pagpintakasi kan ika-setentang taon kan Ateneo de Naga University, asin man kan tersentenaryo kan debosyon ki Birhen de Peñafrancia, ipinamidbid sa paagi nin sarong magarbong konsiyerto kan Ateneo de Naga University Choir (UC) an enot nindang album, an Kamurawáyan sa Diyós.

Magarbo, huli ta kaibahan kan magayon asin mahamis na tanog kan koro iyo an 30-piece na orkestra na haros gabos Bikolano-lain saná an apat na musikong hali sa luwas kan Bikol. Magarbo, huli ta sa enot na pagkakataon, nasaksihan an sarong klase nin pintakasi nin musika na dai nanggad nadadálan digdi sa satong rehiyon.

Siring sa naenot ko nang panámit kan enot na album kan UC na pinamamayohan kan amigo asin katood sa arte na si Joseph Reburiano, an Kamurawáyan sa Diyós sarong paglalakbay sa duwang dalan sa sarô sanáng panahon. Minalakbay ini sa dalan nin gayón kan musika asin man dalan nin makusog na pagtubod. Sosog ngani sa mga tataramon kan bantog na Plipinong Heswitang si P. Horacio de la Costa, na sinambit man sa mensahe ni P. Joel Tabora sa inlay kan album, "kitang mga Filipino, minsan kadakol sa satô an daing-sukat, igwa nanggad duwang nakatagong yaman: an musika asin pagtubod."

An Kamurawáyan sa Diyós kinukumpunir nin 16 na tracks; 12 kaini an mga awit, 2 an instrumental, asin a huring 2 tracks mga minus-one na puwedeng gamiton sa mga pagtiripon pamibi. Sosog ki Joseph, na iyo an nag-areglo kan gabos na piyesa asin naggibo kan pito sa mga awit na madadangog sa CD, ini an enot na album sa Bikol na fully orchestrated-mina-empleyo nin kumpletong orkestra tanganing makataó nin musikang orog na matadom sa satong mga daghan.

Sa album madadangog an bàgo asin makagirábong bersyon kan klasikong komposisyon ni P. Louan Jarcia, an abang dayupot na "Namomòtan Taká, O Kagurangnán" na haros dai na nadadangog sa mga liturhiya ngunyan. An awit na ini minapagiromdom sa sako kan sakong pagka-aki huli ta ini an awit na priming kinakanta sa Misa kan ako aki pa. Nakakatikba an areglo kan awit huli ta an nagdadaralagan na tanog kan biyolin na mina-akompanyar sa soloista siring sa tawong amimirít sa pagsabing namomòtan niyang gayo an saiyang Kagurangnan.

Naenot ko naman na sinurat an panibàgong karakter na inilapat ni Joseph sa awit kan mga Bikolano ki Ina, an "Himno a Nuestra Señora de Peñafrancia" na ginibo ni P. Maximo Juguera CM kan 1924. Sa album, may kabagalan an pag-awit kaini, sarong paglikaw halì sa dating pa-martsang kaskas kan awit, pasiring sa marinanga asin odok na pag-arang na nagdadara kan pagmatè kan mga nagsasagwan mantang binobótong an baroto ni Ina tuyong prinuprusisyon ta siya sa salog kan Naga.