Ayúno

SA REHIYON NA INI nin mga rito asin simbahan, an Semana Santa sarong panahon nin pagtuninong. Orog na sa mga banwaan na daing gayo nariribaraw kan maribok na parakpaták nin mga traysikel asin ruab nin nag-iirinotan na mga sasakyan, an semanang ini panahon nin pagtenir sa mga harong-harong, signos nin nakatùdan na pag-ontok na may kaibahan pamibi asin paghorop-hórop. Para sa mga henerasyon na naábot pa an saindang mga kagugurángan, natukduan pa sinda kan mga gawê-gawè tuyong naabot an panahon na ini. Sa kinaban kan mga Katoliko asin iba pang mga pagtubod na nag-roromdom kan pagsakit asin pagkagadan kan Kagurangnan, an Semana Santa panahon man nin pagsakripisyo, asin saro na digdi an pag-ayuno o paglihis nin pagkakan minsan an iba minapili na sanáng dai magkakan nin karne sosog sa tradisyon kan mga Hudeo kaidtong daan na panahon.

Sa sarong inkulturadong nasyon na arog kan Pilipinas, an mga Katolikong agi-agi nabubuhay sa mga paagi kan katutubong sosyudad kaini. Dai ta man ini pinagririrongan. An pag-awit ngani kan Mahal na Pasyon nakaugat man sa daan na ritwal kan mga Pilipino bago pa mag-abot an mga Espanyol. Sa lado nin pagnamit, na ipinapahiling naman kan manlaen-laen na rito nin pagpapasalamat na minána ta sa mga suánoy na lahi, igwa ako nin pagtubod na natura tang mga Pilipino an mahimo an satong pakikipagsarô sa Kagurangnan-Gugurang, Kabunian, Bathala, o ano pa man na ngaran kan satong Dios-sa paagi nin pagkakan.

Kun karakter kan pagtubod an pagiging 'personal alagad pangkagabsan,' dai ako mangalas kun an màwot tang eksperiyensiyang relihiyoso mahimo ta sa sarabay na pagkonsumo sa mga pagkakan na linutò nin may pagkamoot sa mga kusina kan satong mga harong. Garo baga: "salamat sa Dios sa masiram na ginutaan na manok na may tapayas asin kalunggay!" Siring man na dai pagpugulan an pagluha kun mahiling ta an lawog kan Kagurangnan pagbukas ta kan patos na petsay sa sinanglay na tilapyang linutò sa lipotok na guta, kumpleto nin rekado-tinadtad na sibulyas, giniriris na kamatis, pinong làya, gurút-gurót na bawang, asin iba pa. Dai ako nagsusuba. Huli ta sa kalangkawan nin sarong eksperyensiya nin pagranga asin pagkangalas-sublimity!-na sa kadakol na panahon minaturò an satong mga luha, naroromdoman ta man an kamurawayan kan Kagurangnan, an saiyang pagtaó, an saiyang pagkamoot. Mina-ontok an kinaban sa pagtírig, minatenir na saná kita sa eksperiyensiya sagkod maabot ta an sarong momentong siring sa epipanya, siring sa bilog na pagkamidbid sa Dios. Mapapahangos na saná kita asin ma-usar nin halipot na pag-omaw.