Kun…

Kun ako periko, tano ta nagdadangog kamo?

Periko daa ako ta inaarog-arog ko sana an mga tuyaw nin ibang tawo. An mga isyu luma na asin pigpaparaulit-ulit ko man sana. Lumang isyu na daa an Kuliseyo, an Urban Poor, an Super Market, an Dump Site sa Balatas, an Naga River, an drainage system. Alagad, tano dawa dai na ako nagtataram, padagos man giraray na pinag-uurulayan kan mga taga-Naga asin dawa kan mga dayuhan an mga isyung ini? Anong klaseng periko daw ako?

Kun ako dai nagtataram totoo, tano ta nariribaraw kamo?

Ako daa tsismoso. Ako daa an nagpalakop kan tsismis na an agom kan alkalde madalagan na alkalde. Sisay daw man nanggad an nagpoon kan tsismis na ini? Bakong aram kan City Hall kun sisay an pinagparapa-survey? Bakong kaibanan sa listahan an ngaran kan agom kan alkalde? Pano ako nagin tsismoso? Mayo man akong pambayad  sa jukebox na nagpapatugtog chika. Sisay baga an aroaldaw may tsismis? Sisay talaga an tsismoso?

Kun bako akong objective, tano ta sineseryoso nindo ako?

An pagpursige nin kritisismo nakakapawara nin objectivity? Iba man an pagkasabot ko kan sustained criticism sa bias o prejudice. An pagpanibago kan debosyon ki Ina nangyari huli kan sinusteneran na kritisismo. An droga parating yaon sa Naga huli ta mayo nin nagsusustener kan kritisismo. Kun bias ako, ano an kinakahadit nindo?

Sisay man nanggad an may axe to grind? Sisay man nanggad an anggot? Sisay man nanggad an pikon? Sisay man nanggad an bakong objective?

Tano ta an sabi-sabi nagin basehan nin panghuhusga? Tano ta an diskusyon sa isyu dinadara sa drama? Tano ta an diskurso sa academic freedom pinupuli sa paherak? Tano ta an pagtuyaw sa gubyerno binabalusan nin panraratak sa namamanwaan?

Kun an tinataram ko suhay sa hawak ko, tano ta nasisibot kamo?