Oralidad sa Panahon ng Edad-Twitter, YouTube, Facebook at Ilan Pang www.com

Habang tinatangka kong sumulat ng papel na ito, pumasok ang "bagong balita" sa aking email mula sa isang yahoogroup na hindi man ako aktibong nakikisangkot , bahagi pa rin naman akong maituturing ng pangkat sapagkat patuloy pa rin akong tumatanggap ng mga balita, mensahe at kung anu-ano pang impormasyon na bumabaha sa worldwide web o sa internet. Ang balita ay tungkol sa pagkapanalo ni Dante Brillantes sa isa na namang film festival sa Dubai, para sa kanyang pelikulang "Lola" na agad ko namang hinanap sa Youtube para mapanood ang trailer, ngunit wala pa ito, wala pang naka-post, o baka tinamad na ako at napagod dahil ilang oras na rin ang babad na ginagawa ko sa harapan ng aking monitor. Ipinikit ko nang panandalian ang aking mga mata samantalang patuloy namang kumukurap-kurap ang kursor sa aking blangkong birtwal na papel. Hanggang sa tuluyan na akong bumigay sa pagod at antok gawa ng nagdaang araw.

*

Gumising ako na may mga panibagong mensahe na kailang buksan, isang missed call at ilang nakatiwangwang na libro naghihintay nang muling pagbubuklat. Isang kalipunan ng aklat ang sinikap kong basahin para sa papel na ito-ang mga Kuwento ni Lola Basyang.

*

Sinasabi na mga babae raw ang unang nakatuklas ng pamamaraan ng wika, dahil higit na nangangailangan ng ganap na katahimikan ang mga lalaki sa kanilang pangangaso samantalang ang mga babae naman na tumatayong mga ina sa kanilang mga sanggol ay nagtangkang makipag-ugnayan sa kanilang mga bagong supling-kaya ang wika. Kaya nga marahil tinatawag din itong Inang Wika.

*

Naalala ko ang mga kuwento ni Lola Basyang at kung paano ito nagsisimula sa mga katagang noong unang panahon, isang abrakadabra na nagbubukas sa nakaraan at nag-uugnay sa kasalakuyang panahon. Bagamat pamilyar na ang eksenang lumba-lumba at ang librong hawak ng matanda, samantalang nasa paligid ang mga nakikinig, iba ang danas ng oralidad sa mga sinaunang pamayanan. Karaniwang nangyayari rin ang piging at ang pagsasalaysay ng pinuno o balyana upang kolektibong gunitain ang mga kadakilaan ng kanilang mga diyos at bayani, mga pakikipagsapalarang hindi man tahasang nagdidikta ng pedagohikal na halaga ay tumitimo naman sa bawat kalahok, sa bawat kasapi. Sa mga kuwentong kathang ito na mayaman sa simbolismo at pagpapakahulugan muli't muling nangyayari ang pagbibinyag, ang inisasyon at ang kumpirmasyon ng mga bahagi ng lipunang iyong gumagalaw ayon sa takbo ng mga kuwento- ito ang buhay na naghahanap ng naratibo.

*

Lalaki sa tunay na buhay ang sumulat ng mga Kuwento ni Lola Basyang.

*