Namomotan kong mga tugang sa pagtubod:
Saaga na ang eleksyon. Boot kong ipadagos an pag-gampan ko kan sakuyang katongdan bilang saindong Arzobispo, bilang sarong Pastor, sa pag-pagiromdom saindo.
An Katongdan kan Arzobispo asin mga Padi sa Eleksyon
Sa mata kan Dios, ano baya talaga an katongdan ko saindo manonongod sa eleksyon? Sa sakuyang pagkasabot, bako kong katongdan o kan mga padi an sabihan kamo kun siisay ang dapat nindong iboto. Bako kaming arog kan campaign manager na makikimaherak sa mga tao kun siisay dapat an saindang iboboto. An katongdan ko iyo an:
(a) paggiromdomon kamo na pakarhayon an saindong pagboto asin
(b) ihiras sa saindo an kadonongan kan satuyang pagtubod, kan reglamentos moral kan Simbahan
tanganing makaboto kamo susog sa tamang prinsipyo moral.
Kaipuhan an pag-alalay na ini nin huli ta kadaklan sa sato nag-boboto susog sana sa saindang presenten namamatean o susog sa adverstisements kan mga kandidato na aldaw-banggi kitang iniilusyonan na sinda ilaag sa pwesto. Kadaklan na beses, napapatubod kita kaining mga gimmicks na gikan sana sa kapidasong parte kan mas dakulang kabilogan kan realidad.
An Kahalagahan kan Satong Pagtubod sa Pagboto
Kaipuhan daw talaga niatong gamiton an pagtubod sa pagboto? Sa katotoohan, katongdan niatong mga Catoliko na isabuhay an satong pagtubod sa aro-aldaw asin sa gabos na ginigibo niato sa satong buhay. Kun ini totoo sa gabos na aspeto kan satong buhay, lalong totoo ini sa sagradong gawe nin pagboto. Sabi ngani kan Vatican II:
"An lambang syudadano kinakaipuhan magin mapagmangno kan saiyang derecho asin katongdan sa pagpadanay kan karahayan kan kagabsan (common good) sa paggamit kan saiyang talingkas na pagboto" (GS 75).
Kaya sa pagboto kaipuhan niatong mga Catolico na mas orog na masabotan an satong pagtubod tanganing matukdoan an satong mga konsensya. Parte kan pag-andam kan satong mga konsensya iyo an pag-taong oras sa pag-adal kan mga isyu asin kan mga kandidato na an ngaran isususurat niato sa satong mga balota. Masasabi niatong andam na an sarong Catolikong magboto pagkatapos niyang maaraman asin matimbang an mga mahahalagang isyu asin paninindugan kan mg kandidato.
Pagtimbang kan Mga Presenteng Isyu
Ano an mga isyu sa presenteng eleksyon na ini? Sa pagtubod ko, an mga minasunod iyo an mahahalagang isyu:
1. An Pagbasura kan Reproductive Health Bill,
2. An Death Penalty,
3. An Political Dynasties,
4. An Pork Barrel,
5. An Agrarian Reform,
6. An Pagpakarhay kan ley manonongod sa Pag-mina,
7. An Mga Stratehiya Manonongod sa Charter Change,
8. An Visting Forces Agreement,
9. An Pagsugal, asin
10. An Pagbuhay liwat kan Bataan Nuclear Power Plant
An gabos ng mga isyung ini mahalaga alagad bakong parareho an grado kan saindang importansya para sa mga Catolico. Bako sa gabos na mga isyung nasambitan kinakaipuhan magkaigwa kitang mga Catolico nin sararo asin pararehong panininudugan. Pwede kitang magkaigwang sadiring opinyon halimbawa baga sa pork barrel, sa agrarian reform, sa pag-mina, sa charter change, sa VFA, sa pagsugal o sa pagbuhay liwat kan Bataan Nuclear Plant. Sa mga isyung ini, pwedeng manlaen-laen an satong opinyon lalo na kun pano hihimohon an sarong ley manonongod sa sarong isyu.
Alagad igwang mga isyu na non-negotiable arog baga kan Death Penalty asin kan RH Bill. Nin huli ta malinaw an katokdoan kan satong Simbahan mapapadapit sainda. Magigiromdoman niato an ginibo kan satong mga Obispong Catolico kan 1976, kun pano sa inspirasyon kan espiritu kan evangelio asin ni Jesu Cristo, pinawaran nindang bisa an padusang kagadanan o death penalty asin kan saindang inulit ini kan 1991.
Kabaing ini kan isyu kan Reproductive Health Bill. Tano? Nin huli ta dae pwedeng baranga an satong boto kun an pinag-oorolayan iyo an sarong isyu na intrinsically evil o tunay na maraot. Halimbawa, an sarong Catolico dae pwedeng mag-hona na dae siya nagkakasala kun an saiyang boto nangangahulugan pag-uyon sa sarong ley na tutugotan gadanon an sarong inosenteng tao. Nakakabaing ini sa pagboto sa sarong kandidato dawa aram niato na uyon siya sa pag-pasar kan Reproductive Health Bill. Ini sarong pag-suhay kan satuyang pagtubod bilang sarong Catolico.
Pagtapos
An pinaka-mahalagang katotoohan na boot kong ipasabot saindo iyo ini: na an lambang saro sa satuyang mga adulto o mga kapas sa tamang pag-iisip, kinakaipuhan himohon na magkaigwang sarong pusog asin tunay na konsensya. Kinakaipuhan siring man na sunodon an konsensyang ini sa pagboto. Dangan akoon nyato an responsabilidad sa ano man na konsekwensya kan satong boto.
Pag-omawon an Dios sa saiyang danay na Karahayan sa sato bilang sarong Banwaan!
+Leonardo Z. Legaspi, O.P., D.D.