An piniling tema kan satuyang Santo Papa ngonyan na Cuaresma iyo an tema nin "Hustisya". Ini gikan sa inspirasyon kan Surat ni San Pablo sa mga Taga-Roma: "An Kasuripotan nin Mahal na Dios ipinahiling huli kan pagtubod ki Jesu Cristo"(Rom. 3: 21-22)
Ano an boot sabihin kan hustisya?
Sa ordinaryong pagkasabot, an hustisya iyo an pagtao sa lambang saro kun ano an maninigo sa saiya. Halimbawa susuog sa Ley, an sarong regular na empleyado sa ciudad nin Naga maninigong magresibe kan minimum wage na Dos Sientos Beinte Siete Pesos (P227.00) mantang an sarong paratanom sa banwaan nin Ocampo maninigo man nin Dos Sientos Siete pesos (P207.00). Bakong parareho alagad susog sa maninigo sa lambang saro depende sa natura kan trabaho o kaya sa tinapusan na edukasyon.
Mga Inhustisya sa Satong Banwaan
Kun kaya an siisay man sa satuya an dae magtao kun ano an maninigo sa satuyang kapwa, sinasabing nagkakasala nin inhustiya. Halimbawa kulang ang pasweldo mo sa empleyado mo o kaya huri an pagtao kaini. Maninigo an lambang saro na magkaigwa nin harong, alagad pinalayas mo sa housing project mo nin huli ta dae na maboto sa saimo. Maninigo an lambang saro na makinabang sa buwis na binabayad sa gobyerno, alagad ika na sinasabing lider kan banwaan, ginamit mo an kwarta kan banwaan sa negosyo mo. Maninigo an lambang saro na mabuhay alagad nin huli ta poderoso an saimong pamilya, ipinagadan mo an kalaban mo sa eleksyon. Kadakul pa an mga ehemplo nin inhustisya na sa halipot na tataramon: dae niato itinao an maninigo sa saimong kapwa.
Alagad ano baya talaga mga tugang an maninigo sa lambang saro? Siisay an nag-dedeterminar kun ano an maninigo sa saimo? An gobernador? An mayor? An Huwes? An kandidatong iboboto nindo? An satong Ley?
An mamondong experiensya niatong mga Pilipino magpapatotoo na bako sinda an nag-dedeterminar o an nagtatao kan maninigo satuya. An kabaliktadan kaini iyo lugod an totoo. Sinda na pinagtiwalaan niato nin poder, sinda an nag-hahabon kun ano an para sa satuya.
An Diosnon na Hustisya Iyo an Pagkamoot
Ngonyan na Miercoles de Ceniza, pinoponan niato ang banal na panahon nin Cuaresma. An cuaresma boot kitang pagiromdom nin duwang mahalagang bagay:
Enot, an Causa kan Inhustisya
Aram niato na sa pag-asenso nin tawo, pirming nalilingawan an Dios. Padagos niatong nalilingawan an satong pangangaipo sa Saiya. Kadaklan na beses hinahanap niato kun ano an maninigo para satuya alagad nalilingaw kita kun ano an maninigo para sa iba. Nagigin kitang buta sa pangangaipo kan iba asin an satong sadiri lang an pinapa-orog niato. An taong napapaha sa hustisya iyo man sana an naggigibong inhustisya sa kapwa nin huli sa kasalan. Asin an kasalan mayong iba kundi an pag-paorog kan sadiri kaysa sa kapwa asin sa Mahal na Dios. An pagpa-orog kan sadiri sinanglean an pag-tiwala asin pagkamoot sa kapwa nin pag-duda asin kompetisyon. Dae kita mapaontok sagkod dai kita nakakalamang sa kapwa niato. Pano kita makakaigwa nin katanlingkasan sa pagka-oripon niato sa kasalan nin inhustisya?
An ikaduwang paggiromdon sato iyo an mataong kasimbagan.
Giromdomon niato na an solamenteng makakatao kun ano an maninigo para sa sato iyo an Mahal na Dios. Tano ta Siya sana? Nin huli ta Siya an naglalang sa satuya asin kita linalang niya susog sa saiyang ladawan (Gen 1: 27). Boot sabihon, an Mahal na Dios sana an makakapano sato.
An mga materyal na pangangaipo niato arog kan kakanon, harong asin bolong totoong importante sa satuyang buhay. Kun kaya ngani si Jesus pinakakan an kadakol na tawo, kinondena idtong nagpapasakit sa buhay kan mga Judeo asin binolong niya an mga may helang. Alagad bako lang ini an kaipuhan nin tao. Bako lang ini an nagtataong hustisya sa tao kundi an pagsarig asin pagtubod niato sa Mahal na Dios.
Boot giraray iparealizar kan panahon nin Cuaresma sa satuya na kinakaipuhan niatong ituruhok an satong mga mata sa Mahal na Dios. Kinakaipuhan giraray niatong balikan kun pano ipinahiling nin mahal na Dios an Diosnon na Hustisya. Sabi ngani ni San Pablo:
Alagad ngonyan, mayo an Ley, an kasuripotan nin Dios ipinahiling, sinaksihan kan Ley asin Kan mga Propeta, an kasuripotan nin Dios huli kan pagtubod ki Jesu Cristo. Ta mayo nin kalaenan: ta an gabos nagkasala asin nagkulang kan kamurawayan nin Dios, alagad gratis na pinawaran-sala kan saiyang grasya huli kan pagtubos na yaon ki Cristo Jesus (Rom. 3:21-25).
Mga tugang, si Cristo iyo an Diosnon na Hustisya nin Mahal na Dios. Tinubos niya kita sa gabos na utang niato sa mahal na Dios. Anong klaseng hustisya ini na afisar kan satuyang mga karumputan, bendisyon pa an satuyang inako? Bakong an criminal na nagkasala maninigo nin kapadusahan? Alagad an Diosnon na Hustisya grasya an itinao sa lambang saro sato. Naresibe niato an regalo na dae man kita maninigo.
An gabos magkakaigwa nin malinaw na kahulugan sa paghorop-horop niato kan dakulang kaligtasan na dinara kan Krus ni Cristo. An Via Crucis na ginibo niato nagpapatotoo na kulang an espwerso niato na makua an tunay na Hustisya. Si Cristo tinawan kita nin labi pa kan ano man an maninigo para satuya.
An Agyat kan Cuaresma
Ini an agyat sa satuya ni Cristo ngonyan na Cuaresma. Kinakaipuhan na makahawas kita sa kaoripnan nin pagigin makasadiri. Inaapod kita na ibalik sa Mahal na Dios an perfectong hustisya na mayong iba kundi an pagkamoot. Pagkamoot an inako niato. Pagkamoot man an hinahagad sa satuya. Bako lang kun ano an maninigo para sa satuyang kapwa an hinahagad sa sato, kundi hingowahon niatong makatao nin labi pa kaini. Hingowahon niatong maitao an satong pagkamoot. An gawe nin pag-penitensya arog kan pag-ayuno, pag-abstinensya asin pag-limos magkakaigwang mas hararom na kahulugan kun ini gigibohon niato nin huli sa pagkamoot.
Si Maria, an satong Ina, an Ina kan Pagkamoot na nanitawo, iibahan kita ngonyan na Cuaresma sa pamitisan kan Krus tanganing tokdoon kita kan dalan nin Pagkamoot, an Diosnon na Hustisya.
MOST REV. LEONARDO Z. LEGASPI, O.P., D.D.
Arzobispo nin Caceres